نقش نیازهای اساسی روانشناختی در درگیری تحصیلی؛ با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان پایه نهم

درگیری تحصیلی، از جمله مهم‌ترین عوامل موفقیت در پیشرفت تحصیلی است که در یافته‌های پژوهشی دهه اخیر مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش نیازهای اساسی روانشناختی بر درگیری تحصیلی دانش‌آموزان با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی انجام شده‌‌ است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- همبستگی و روش تحلیل از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پایه نهم شهر مشهد به تعداد 34688 نفر بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقاتی با انتساب متناسب، 700 نفر از آنان انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ نیازهای اساسی روانشناختی دسی و همکارن (2000) با پایایی (82/0=α)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی میدلتون و میگلی (1997) با پایایی (81/0=α) و پرسشنامه درگیری تحصیلی ریو و تسنگ (۲۰۱۱) با پایایی (91/0=α) استفاده شد که روایی محتوا و سازه آن‌ها نیز بررسی و تأیید شد. نتایج تحلیل داده‌های این پژوهش نشان ‌داد که مدل پیشنهادی با داده­های پژوهش برازش مناسبی دارد. تأثیر مستقیم نیازهای اساسی روانشناختی بر خودکارآمدی تحصیلی و درگیری تحصیلی تأیید شد. اثر مستقیم خودکارآمدی بر درگیری تحصیلی نیز تأیید گردید. همچنین اثر غیرمستقیم نیازهای اساسی روانشناختی بر درگیری تحصیلی از طریق خودکارآمدی تحصیلی تأیید گردید.